Dış gebelik (ektopik gebelik) uterus (rahim) dışında gelişen bir gebeliktir. Dış gebeliğin en sık görüldüğü yer fallop tüpüdür ancak yumurtalıklarda, rahim ağzında veya karın bölgesinde de oluşabilir. Anne için ölümcül olabilir. Çoğu hamilelikte döllenmiş yumurta, fallop tüplerinden uterusa(rahim) gider. Bu yumurtanın tüpler içerisindeki hareketi engellenir veya gecikirse dış gebeliğe neden olur.
Dış gebelik normal şekilde gelişmeye devam edemez. Embriyo büyüdükçe çevredeki doku ve organlara zarar verebilir. Fallop tüpü yırtılırsa hayati tehlike oluşturabilecek ciddi iç kanamaya neden olabilir.
Dış gebelik neden olur?
Gebelik döllenmiş bir yumurta ile başlar. Dış gebelik genellikle yumurtaları yumurtalıklardan rahime taşıyan fallop tüpünde görülür. Bu tip dış gebelik, tubal gebelik olarak adlandırılır.
Bazen, yumurtalık, karın boşluğu veya vajinaya bağlanan rahmin alt kısmı (serviks) gibi vücudun diğer bölgelerinde de dış gebelik oluşur.
Dış gebelik normal olarak ilerleyemez. Döllenmiş yumurta hayatta kalamaz ve büyüyen doku tedavi edilmezse hayatı tehdit eden kanamaya neden olabilir.
Genellikle, dış gebeliğin ilk uyarı işaretleri hafif vajinal kanama ve pelvik ağrıdır.
Dış Gebelik Belirtileri Nelerdir?
Dış gebelik belirtileri genellikle hamileliğin normal belirtileriyle benzerlik gösterir. Ancak, dış gebelik ilerledikçe belirtiler daha belirgin hale gelir. Hafif vajinal kanama, pelvik ağrı, baş dönmesi ve bayılma gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
Diğer yaygın dış gebelir belirtileri şunlardır;
- adet gecikmesi
- meme hassasiyeti
- bulantı
- vajinal kanama
- pelvik ağrı (göbek altında karnın en alt bölümü)
- sindirim sisteminin çalışma düzeninde bozukluklar
- kilo kaybı
- baş dönmesi ve bayılma
- karın içi basınç artışı
Hamilelik testi yaparsanız sonuç pozitif olacaktır. Yine de, dış gebelik normal şekilde devam edemez.
Döllenmiş yumurta uygunsuz yerde büyüdükçe, belirtiler daha hissedilir hale gelir.
Dış gebelikte önemli acil belirtiler
Döllenmiş yumurta fallop tüpünde büyümeye devam ederse, tüpün yırtılmasına neden olabilir. Tüp yırtıldığında karın içinde ağır kanama olması muhtemeldir. Hayatı tehdit eden olayın belirtileri arasında;
- aşırı baş dönmesi,
- bayılma
- şok bulunur.
Ne zaman doktora görünmeli?
Dış gebeliğin herhangi bir belirtisi veya belirtileriniz varsa, acil tıbbi yardım alın:
- Vajinal kanama ile birlikte şiddetli karın veya pelvik ağrı
- Aşırı sersemlik veya bayılma
- Omuz ağrısı
Dış gebelik nedenleri nelerdir?
Tubal gebelik: en yaygın dış gebelik türü döllenmiş bir yumurta rahime giderken sıkışıp tüpte kaldığında olur. Genellikle fallop tüpü iltihaptan zarar görmüş veya şekil değiştirmesi ile bu durum oluşur. Hormonal dengesizlikler veya döllenmiş yumurtanın anormal gelişimi de rol oynayabilir.
Dış gebelikte risk faktörleri nelerdir?
Dış gebelik geçirme olasılığınızı artıran bazı nedenler şunlardır:
- Geçirilmiş dış gebelik : Daha önce bu tür bir hamilelik geçirdiyseniz, başka bir hamilelik geçirme olasılığınız daha yüksektir.
- Enflamasyon veya enfeksiyon: Belsoğukluğu veya klamidya gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar tüplerde ve yakındaki diğer organlarda iltihaplanmaya neden olabilir ve ektopik gebelik riskinizi artırabilir.
- Doğurganlık tedavileri: Bazı araştırmalar, in vitro fertilizasyon (IVF) veya benzer tedavileri olan kadınların ektopik gebelik geçirme olasılığının daha yüksek olduğunu göstermektedir. Kısırlığın kendisi de riskinizi artırabilir.
- Tubal cerrahi: Kapalı veya hasarlı bir fallop tüpünü düzeltmek için yapılan cerrahi, ektopik gebelik riskini artırabilir.
- Doğum kontrol seçimi: Rahim içi bir cihaz (RİA) kullanırken hamile kalma şansı nadirdir. Bununla birlikte, yerinde bir RİA ile hamile kalırsanız , ektopik olma olasılığı daha yüksektir. Yaygın olarak “tüplerinizin bağlanması” olarak bilinen kalıcı bir doğum kontrolü yöntemi olan tüp ligasyonu, bu prosedürden sonra hamile kalırsanız riskinizi de artırır.
- Sigara içmek: Hamile kalmadan hemen önce sigara içmek ektopik gebelik riskini artırabilir. Ne kadar çok sigara içerseniz, risk de o kadar büyük olur.
Dış Gebelik Komplikasyonları Nelerdir?
Ektopik gebelik, fallop tüpünüzün patlamasına neden olabilir. Tedavi olmadan, yırtılmış tüp hayatı tehdit eden kanamaya neden olabilir.
Dış Gebelik Önlenebilir mi ?
Dış gebeliği önlemenin bir yolu yoktur, ancak riskinizi azaltmanın bazı yolları şunlardır:
Partnerleriniz cinsel birliktelik sayısını sınırlamak ve prezervatif kullanmak cinsel yolla bulaşan enfeksiyonları önlemeye ve pelvik inflamatuar hastalık riskini azaltmaya yardımcı olur.
dış gebelik, gebelik sürecinde ortaya çıkabilen ciddi bir durumdur ve belirtileri gözlendiğinde hemen tıbbi yardım alınmalıdır. Gebelik takibi ve düzenli kontroller, bu tür komplikasyonların erken teşhisini sağlayabilir ve sağlıklı bir gebelik süreci için önemlidir.
